Het realiseren van een woonwijk waar iedereen zich thuis voelt, is niet uitsluitend afhankelijk van de fysieke infrastructuur, een zorgvuldige en integrale samenwerking tussen tussen onder andere woningcorporaties, gemeenten, provincies en de Rijksoverheid is van groot belang. Dit artikel beschrijft hoe de opbouw van zorgzame buurten en duurzame woonomgevingen tot stand kan komen.
Aanzet wijkvisie
Een succesvolle aanpak van de woonomgeving waarin de zorgvraag voor kwetsbare doelgroepen goed kan worden opgevangen vraagt in de eerste plaats om een gemeenschappelijke kijk op de woonwijk. De woonwijk waarin bewoners zich thuis voelen, vraagt om een heldere prioritering op thema’s die specifiek in de woonwijk zichtbaar en gerealiseerd moeten worden. Om de thema’s te benoemen is een raamwerk nodig waarlangs de accenten en voorkeuren van alle stakeholders worden beantwoord. TallKing Quarter helpt bij het bepalen van deze gemeenschappelijke woonzorgvisie door het raamwerk van deze thema’s samen met de belanghebbenden te benoemen. Dit visiedocument vormt het vertrekpunt voor initiatieven die nodig zijn om de ambities samen met verschillende partijen te realiseren. Uiteraard zijn de lokale en gemeentelijke accenten die vanuit politieke agenda’s gelegd worden van grote invloed op de ordening van de thema’s. De specifieke demografische ontwikkelingen, gezondheid van de bewoners, zorgvraag en samenstelling van de lokale bevolking bepalen de lokale prioritering van thema’s in deze visie. De opgave vanuit het Integraal Zorgakkoord voor het in kaart brengen van de ‘regiobeelden’ zijn daar een vergelijkbare illustratie van.
Meetmethode
Na het vaststellen van de belangrijkste thema’s in de gezamenlijke visie is het zaak de huidige situatie in de woonwijk objectief vast te stellen. Om een aanpak op de thema’s in een woonwijk te kunnen bepalen moeten we eerst vaststellen hoe de feitelijke situatie zich in de woonwijk laat omschrijven. Alhoewel dat een lastige en tijdrovende opgave zou kunnen zijn, is het volgens ons niet onmogelijk. Er is heel veel informatie beschikbaar die voldoende beeld kunnen geven wat specifiek de situatie in de woonwijk op dit moment is.
Neem bijvoorbeeld het thema ‘onderwijs en cultuur’ in de woonwijk. In de visie kan het accent worden gelegd op dit thema. In de beoogde woonwijk moet het onderwijs en cultuuraanbod van hoog niveau zijn om de inclusiviteit te bevorderen. Met de inzet van voorzieningen moet de culturele uitwisseling tussen verschillende etnische groepen onder de bewoners worden bevorderd. Een manier om de toegankelijkheid tot deze voorzieningen vast te stellen is het verzamelen van informatie over het aantal educatieve faciliteiten en culturele instellingen in de woonwijk en de letterlijke afstand voor bewoners tot deze faciliteiten. De fysieke afstand tot deze voorzieningen en het aantal voorzieningen per 1000 bewoners geeft een beeld over de toegankelijkheid.
Op andere thema’s zoals onderlinge ontmoeting, maar ook de toegang tot openbaar vervoer zijn op een vergelijkbare wijze te objectiveren. Maar ook in het woningaanbod en de aard van de woningen is veel informatie beschikbaar die bruikbaar is om de huidige situatie in de woonwijk in maat en getal te kunnen vaststellen. Vanuit de adviespraktijk van TallKing Quarter hebben we bruikbare bronnen voor de thema’s in de woonzorgvisie in kaart gebracht, waardoor we relatief snel, zonder een forse inzet op dataverzameling snel tot een beeld van de situatie in de woonwijk kunnen komen en lokale karakteristieken kunnen schetsen.
Toepassing op woonwijken
Door deze meetmethode, waarbij grotendeels gebruik wordt gemaakt van reeds bestaande openbare data, ontstaat er een specifiek beeld van de situatie in de woonwijk. Per gemeente zijn de situaties per woonwijk ook onderling vergelijkbaar. Per woonwijk wordt op basis van de verzamelde gegevens een ‘score’ toegekend. Op deze manier ontstaat er een helder objectief beeld van de sterke en zwakke punten van elke wijk gerelateerd aan de thema’s die in de visie zijn geprioriteerd. Met dit beeld zijn verbeteringen te benoemen die de ‘score’ van de woonwijk op de geprioriteerde thema’s aan het licht brengen.
Op maat woonzorgvisie
Aan de hand van het geschetste beeld van de situatie in de betreffende woonwijk is het mogelijk om de woonzorgvisie verder te concretiseren en toe te schrijven naar een concreet toekomstbeeld voor de bewoners. Dit toekomstbeeld voor de woonwijk gevat in een woonzorgvisie vormt een startnotitie waarin doelen voor de komende jaren verder tastbaar en concreet gemaakt kunnen worden. Deze visie op de woonwijk vormt daarmee de ‘kapstok’ voor het identificeren van initiatieven en samenwerkingsvormen die nodig zijn om de resultaten te bereiken die alleen ontstaan door samenwerking. En het document vormt de basis voor een samenwerkingsovereenkomst waarin stakeholders en belanghebbende organisaties hun deelname en bijdrage kunnen afspreken.
Roadmapprogramma
Vanuit de gevleugelde uitspraak; “In beleidsnotities kun je niet wonen.”, vraagt de woonzorgvisie om concretisering van doelen naar deelprojecten en activiteiten. Alleen met een scherpe ‘roadmap’ waarin intenties uit de woonzorgvisie worden vertaald in een programma, worden doelen haalbaar. De projectmanagers van TallKing Quarter zetten de visie om in een plan van aanpak waarmee activiteiten en betrokkenheid van organisaties in heldere projecten zijn omgezet. Niet alleen de aanpak maar ook de aansturing van dit programma maar ook de voortgang vraagt om stevig programmamanagement. TallKing Quarter is de partij om de visie om te zetten in haalbare projecten.